Makaleler Açık Erişimlidir ve Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile Lisanslanmaktadır.
XHızlı Arama
Kooperatif Konutlarındaki Mekânsal Değişimin Değerlendirilmesi: Afyonkarahisar Örneği
Özlem Kurtuluş1, Berna Güç21Nottingham Üniversitesi, Mimarlık ve Yapılı Çevre Bölümü, Nottingham, UK.2Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Isparta, Türkiye.
Toplumlardaki sosyal, kültürel, teknolojik ve politik değişimlerden etkilenen ve şekillenen konut, zaman zaman bir sorun haline gelmiş ve bu sorununun çözümü için farklı dönemlerde farklı konut türleri ortaya çıkmıştır. Kooperatif konutları bu soruna sunulan önemli çözümlerden biridir. Bu konut türü bir konut sorununa çözüm olmasının yanı sıra dönemin konut tasarım anlayışını ortaya çıkarmada da önemli bir örnek teşkil etmektedir. Bu çalışmada bir Anadolu kenti olan Afyonkarahisar'da 1970-2000 yılları arasında inşa edilen 20 kooperatif konutu üzerinde incelemeler yapılmıştır. Afyonkarahisar kentinde kooperatif konut gelişiminin Türkiye'deki diğer büyük kentlerle karşılaştırıldığı ve kültür başlığı altında mahremiyet kavramının vurgulandığı bu çalışmada, plan tipolojilerindeki farklılık görünürlük grafiği analizi ile incelenmektedir. Sonuç olarak konut sorununa çözüm olarak başlayan konut kooperatiflerinin Afyonkarahisar ilinde Ankara'dan 20 yıl farkla, ancak benzer dönemlerle takip edildiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada ayrıca kat planlarındaki özel/kamusal ayrımı analiz edilerek, camekan kapıları ve sirkülasyon diyagramları üzerinden mahremiyet kavramı araştırılmıştır. Sonuç olarak seçilen örnekler kapsamında, Afyonkarahisar'daki konut kooperatiflerinde 1980 yılından sonra camekan kapı kullanımının daha az yaygınlaştığı, sirkülasyon şeması kapsamında ise ortak ve özel alanların ayrılması sağlanarak sadece misafirler için değil, evin kullanıcıları arasında da bir ayrıştırmanın yapıldığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Kooperatif konutları, Mekân dizim yöntemi, Afyonkarahisar.Evaluation of Spatial Change in Cooperative Housing: The Case of Afyonkarahisar
Özlem Kurtuluş1, Berna Güç21Department of Architecture and Built Environment, University of Nottingham, Nottingham, UK.2Faculty of Architecture, Süleyman Demirel University, Isparta, Türkiye.
Housing, which is affected and shaped by social, cultural, technological and political changes in societies, has become a problem from time to time, and different types of housing have emerged in different periods to solve this problem. Cooperative housing is one of the important solutions offered to this problem. In addition to being a solution to a problem, this type of housing constitutes an important sample in revealing the housing concept of the period. In this study, investigations were made on 20 cooperative houses built between 1970-2000 in Afyonkarahisar, an Anatolian city. In this study, in which the development of cooperative housing in Afyonkarahisar city is compared with other big cities in Türkiye and the concept of privacy under the title of culture is emphasised, the difference in plan typologies is examined with visibility graph analysis. In conclusion, it has been determined that housing cooperatives, which started as a solution to the housing problem, are followed in Afyonkarahisar city with a 20-year difference from Ankara but with similar periods. This study also investigated the concept of privacy through camekan doors and circulation diagrams by analysing the private/public distinction in the floor plans. As a result, it was observed that the use of camekan doors was less common in the housing cooperatives in Afyonkarahisar after 1980, and in the context of the circulation scheme, there was a privatisation not only for guests but also among the users of the house by ensuring the separation of common and private areas.
Keywords: Afyonkarahisar, Cooperative housing, Space syntaxSorumlu Yazar: Özlem Kurtuluş, United Kingdom
Makale Dili: İngilizce