Makaleler Açık Erişimlidir ve Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile Lisanslanmaktadır.
XHızlı Arama
Türkiye'de korunan alan yönetim planlarının katılımcı boyutunu analiz etmek için yeni bir yaklaşım
Ertan Düzgüneş1, Duygu Karabıçak Günaydın21Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Trabzon2Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Nevşehir
AB Habitat Direktifleri ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, korunan alan yönetim planlarının hazırlanmasında paydaş katılımını gerekli bir bileşen olarak tanımlamakta ve biyolojik çeşitliliğin korunması hedeflerine ulaşılmasında paydaş katılımının önemini vurgulamaktadır. Ancak Türkiye'deki yasal düzenlemeler, katılım süreçlerinde paydaşların belirlenmesi, katılım yöntemlerinin netleştirilmesi ve katılımın yaratabileceği potansiyel fayda, fırsat ve risklerin tanımlanması açısından yetersizdir. Bu belirsizlikler, korunan alan yönetiminde katılımcı yaklaşımın etkin bir şekilde uygulanmasını sınırlandırmakta ve yönetim planlarının başarısını olumsuz yönde etkilemektedir.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki korunan alanların katılımcı boyutunu matematiksel olarak tanımlayarak analiz eden yeni bir yaklaşım geliştirmek ve yönetim planlarının etkinliğini ölçmektir. Bu doğrultuda, Saros Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) pilot alan seçilmiştir. Alanın yönetim planının yönetişim tipi ve belirleyici parametreleri tespit edilmiş, planın etkinlik düzeyi uzman anketleri ile 3'lü Likert ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir. Paydaşların yönetim planına katılım düzeyi ise paydaş bilgi formları aracılığıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, yönetim planının ortalama etkinlik değeri 43,87 olarak hesaplanmış ve "yüksek" etkinlik sınıfında değerlendirilmiştir. Bu sonuçlar, Türkiye'de korunan alan yönetim planlarının daha etkin bir katılımcı yaklaşımla güçlendirilmesi gerektiğini ve yasal düzenlemelerde bu yönde iyileştirmeler yapılmasının önemini ortaya koymaktadır.
A new approach to analyzing the participatory dimension of protected area management plans in Türkiye
Ertan Düzgüneş1, Duygu Karabıçak Günaydın21Karadeniz Technical University, Faculty Of Forestry, Department Of Landscape Architecture, Trabzon2Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Faculty Of Engineering And Architecture, Department Of Landscape Architecture, Nevşehir
The EU Habitat Directives and the Convention on Biological Diversity define stakeholder participation as an essential component in the preparation of protected area management plans and emphasize its importance in achieving biodiversity conservation goals. However, the legal framework in Türkiye remains insufficient in terms of identifying relevant stakeholders, clarifying participation methods, and defining the potential benefits, opportunities, and risks associated with stakeholder involvement. These uncertainties hinder the effective implementation of participatory approaches in protected area management and negatively impact the success of management plans.
The aim of this study is to develop a new approach for analyzing the participatory dimension of protected area management in Türkiye by quantitatively measuring the effectiveness of management plans. In this context, the Saros Bay Special Environmental Protection Area (SEPA) was selected as a pilot case. The management type and key parameters of the area's management plan were identified, and its effectiveness was evaluated using a 3-point Likert scale based on expert questionnaires. The level of stakeholder participation in the planning process was analyzed using stakeholder information forms. According to the findings, the average effectiveness score of the management plan was calculated as 43.87, placing it in the “high” effectiveness category. These results highlight the need to strengthen protected area management plans in Türkiye through more effective participatory approaches and emphasize the importance of improving the relevant legal framework..Keywords: Special environmental protection area, Participatory approach, Saros Bay, Management plan, Çanakkale.
Makale Dili: İngilizce